Λίπη και καρκίνος προστάτη

Η συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης λιπών και κινδύνου εμφάνισης καρκίνου προστάτη φαίνεται να εξαρτάται από τον τύπο των λιπών και των συστατικών τους λιπαρών οξέων. Τα λιπαρά οξέα μπορούν να ταξινομηθούν σε 3 κατηγορίες ανάλογα με τους χημικούς διπλούς δεσμούς του άνθρακα που περιέχουν:

• Κορεσμένα λιπαρά οξέα, όπως το στεαρικό οξύ που δεν περιέχει διπλούς δεσμούς άνθρακα
• Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως το ολεϊκό οξύ, που έχει έναν διπλό δεσμό άνθρακα
• Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως το λινολεϊκό και το εικοσαπενταενοϊκό οξύ, που έχουν 2 ή περισσότερους διπλούς δεσμούς άνθρακα

Τα trans λιπαρά είναι βιομηχανοποιημένα ακόρεστα λιπαρά που μπορεί να είναι μονο ή πολυ – ακόρεστα και δεν είναι ούτε απαραίτητα ούτε και ευεργετικά.
Τα λιπαρά οξέα βρίσκονται κυρίως σε τρόφιμα και αποθήκες λιπών, όπως τα τριγλυκερίδια στα οποία 3 λιπαρά οξέα εστεροποιούνται σε ένα μόριο γλυκερόλης. Στις κυτταρικές μεμβράνες τα λιπαρά οξέα βρίσκονται υπό μορφή φωσφολιπιδίων. Tα φωσφολιπίδια είναι βασικά συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών υπεύθυνα μεταξύ άλλων για την διατήρηση της κυτταρική ακεραιότητας και για την ρύθμιση της λειτουργίας των κυτταρικών ενζύμων.

Τα λιπαρά οξέα αποτελούν πηγή ενέργειας για τις μεταβολικές απαιτήσεις του κυττάρου μέσω της διαδικασίας οξείδωσης και απομάκρυνσης 2 καρβονικών μονάδων. H οξείδωση των λιπαρών οξέων παρέχει ενέργεια 9 Kcal/gr σε σύγκριση με τις πρωτεΐνες και τους υδρογονάναθρακες που παρέχουν 4 Kcal/gr.

Τα κορεσμένα ζωικά λιπαρά αποτελούν την μεγαλύτερη αναλογία των λιπών που καταναλώνονται μέσω της διατροφής στον Δυτικό κόσμο. Αν και η κατανάλωση κορεσμένων ζωικών λιπαρών σχετίζεται με τον καρκίνο του προστάτη, αυτή η συσχέτιση δεν είναι τόσο ισχυρή όταν αφορά την συνολική κατανάλωση ενέργειας. Επιπρόσθετα απευθείας σχέση αίτιου και αποτελέσματος δεν έχει τεκμηριωθεί. Ποικίλοι μηχανισμοί έχουν ενοχοποιηθεί για την σχέση μεταξύ κορεσμένων λιπαρών οξέων και καρκίνου του προστάτη και περιλαμβάνουν τον παράγοντα IGF-1, τον μεταβολισμό ορμονών και την απελευθέρωση ελεύθερων ριζών. Αντιθέτως, η χαμηλών λιπαρών δίαιτα φαίνεται να σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα του IGF-1, της τεστοστερόνης και της εστραδιόλης και με υψηλότερα επίπεδα πρωτεϊνών που συνδέονται με τον IGF-1 και τις φυλετικές ορμόνες.

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερη προσοχή και ενδιαφέρον έχει δοθεί αφενός στις ευεργετικές επιδράσεις των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και αφετέρου στις αρνητικές επιπτώσεις των ωμέγα-6 μακριάς αλύσου ακόρεστων λιπαρών οξέων. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα των θαλασσινών έχουν αντιοξειδωτικές δράσεις και έχουν επιδείξει θετικές επιδράσεις ενάντια στον καρκίνο του προστάτη σύμφωνα με τα αποτελέσματα επιδημιολογικών μελετών στα ζώα. Τροφές πλούσιες σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα είναι τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, το σκουμπρί, οι σαρδέλες και ο κολιός. Υπάρχουν και άλλες διατροφικές πηγές των οξέων αυτών όπως η σόγια, αλλά η καλύτερη πηγή είναι τα ψάρια. Από τα οξέα της ομάδας των ωμέγα-6 λιπαρών οξέων το κυριότερο είναι το λινολεϊκό οξύ, όπου βρίσκεται κυρίως στα σπορέλαια (ηλιέλαιο, καλαμποκέλαιο, σογιέλαιο) που καταναλώνονται ευρύτατα στις δυτικές χώρες. Αυτό βέβαια που παραμένει να διερευνηθεί είναι αν τα ίδια ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ή η αναλογία των ωμέγα-3 και ωμέγα-6 αποτελούν το σπουδαιότερο στοιχείο στις επιδράσεις των οξέων αυτών.

Τα αποτελέσματα διαφόρων μελετών στον άνθρωπο για τις ευεργετικές επιδράσειςτων ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στον καρκίνο του προστάτη είναι αντικρουόμενα. Σε μελέτη που περιελάμβανε 148 Τζαμαϊκανούς άνδρες, που σαν πληθυσμός παρουσιάζουν υψηλή επίπτωση θανάτου από καρκίνο και αυξημένη κατανάλωση ωμέγα-6 λιπαρών οξέων, εκτιμήθηκε η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης των λιπαρών οξέων και της επιθετικότητας του καρκίνου στην βιοψία του προστάτη. Φάνηκε λοιπόν στην μελέτη αυτή, ότι τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα επάγουν την ανάπτυξη των προστατικών καρκινικών κυττάρων, ενώ αντιθέτως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα την καταστέλλουν.

Πηγή:Medscape

About Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης, Ουρολόγος
Ο Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης είναι στρατιωτικός ιατρός, ειδικευμένος χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις παθήσεις του προστάτη αδένα και ειδικότερα στον προστατικό καρκίνο. Εξειδικεύτηκε στην ρομποτική (da Vinci) χειρουργική, κατόπιν μετεκπαίδευσης στο παγκοσμίου φήμης και πρωτοπόρο σε ρομποτικές επεμβάσεις κέντρο της Ουρολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Karolinska της Σουηδίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην ρομποτική ριζική προστατεκτομή.