Πρόωρη εκσπερμάτιση: Αίτια & θεραπευτικές επιλογές

Η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι μια κοινή σεξουαλική δυσλειτουργία που επηρεάζει σημαντικό αριθμό ανδρών παγκοσμίως. Ως πρόωρη εκσπερμάτιση ορίζεται η επίμονη ή επαναλαμβανόμενη εκσπερμάτιση με ελάχιστη σεξουαλική διέγερση, η οποία συμβαίνει είτε πριν είτε λίγο μετά τη διείσδυση, συχνά πριν ικανοποιηθούν και οι δύο σύντροφοι. Η κατάσταση αυτή συχνά προκαλεί δυσφορία ή δυσκολία στη σχέση μεταξύ των συντρόφων, ενώ μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη σεξουαλική ικανοποίηση, την αυτοεκτίμηση και τη συνολική ποιότητα ζωής τόσο για τον πάσχοντα όσο και για τη σύντροφό του. Η σεξουαλική αυτή δυσλειτουργία ταξινομείται σε δύο τύπους: τη δια βίου ή αλλιώς πρωτοπαθή και την επίκτητη ή δευτερεύουσα. Η δια βίου μορφή της συγκεκριμένης δυσλειτουργίας χαρακτηρίζεται από πρώιμη εκσπερμάτιση από την αρχή της σεξουαλικής ζωής, ενώ η επίκτητη μορφή αναφέρεται στην ανάπτυξη της πάθησης έπειτα από μια περίοδο φυσιολογικής σεξουαλικής λειτουργίας.

Πρόωρη εκσπερμάτιση: Αίτια

Τα ακριβή αίτια της πρόωρης εκσπερμάτωσης είναι πολύπλοκες και πολυπαραγοντικές. Είναι πιθανό ότι ένας συνδυασμός ψυχολογικών, βιολογικών και διαπροσωπικών παραγόντων συμβάλλει στην ανάπτυξη κι εξέλιξη της πάθησης. Οι ψυχολογικοί παράγοντες διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο στην εκδήλωση πρόωρης εκσπερμάτισης. Ψυχολογικά ζητήματα όπως το άγχος απόδοσης, τα προβλήματα στη σχέση, οι τραυματικές πρώιμες σεξουαλικές εμπειρίες, η κατάθλιψη, το στρες ή άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Ζητήματα που υφίστανται στα πλαίσια της σχέσης με την/τον ερωτικό σύντροφο μπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρη εκσπερμάτιση, όπως η έλλειψη επικοινωνίας και σεξουαλική ασυμβατότητα, οι συγκρούσεις μεταξύ των συντρόφων ή η ύπαρξη άλυτων ζητημάτων που αφορούν τη σχέση, η σπάνια σεξουαλική δραστηριότητα ή οι μεγάλες περίοδοι αποχής αποτελούν επιβαρυντικό παράγοντα.

Πλήθος βιολογικών παραγόντων ή λοιπών παθήσεων μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην εμφάνιση πρόωρης εκσπερμάτισης. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται καταστάσεις όπως τα μη φυσιολογικά επίπεδα ορμονών, η ανισορροπία νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου, η γενετική προδιάθεση, κάποια φλεγμονή ή μόλυνση του προστάτη ή της ουρήθρας, τα προβλήματα του θυρεοειδούς αδένα ή η στυτική δυσλειτουργία. Η τελευταία μπορεί να οδηγήσει σε αρκετές περιπτώσεις σε πρόωρη εκσπερμάτωση, καθώς το άγχος για την επίτευξη και διατήρηση επαρκούς στύσης για την ολοκλήρωση της σεξουαλικής επαφής μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση ενός μοτίβου γρήγορης εκσπερμάτισης, το οποίο έπειτα δύσκολα μεταβάλλεται.

Πρόωρη εκσπερμάτωση: Θεραπευτικές επιλογές

Είναι σημαντικό για τα άτομα που αντιμετωπίζουν πρόωρη εκσπερμάτωση να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια από ειδικό. Η διαχείριση της πρόωρης εκσπερμάτωσης περιλαμβάνει έναν συνδυασμό φαρμακολογικών, ψυχολογικών και συμπεριφορικών προσεγγίσεων. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τις υποκείμενες αιτίες, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τις ατομικές προτιμήσεις. Αρχικά, μπορεί να προταθεί συμπεριφορική θεραπεία, με την υιοθέτηση της τεχνικής «stop-start», δηλαδή την παύση της σεξουαλικής δραστηριότητας όταν πλησιάζει η εκσπερμάτιση και την επανάληψη μόλις υποχωρήσει η επιθυμία. Η τεχνική «squeeze» μπορεί επίσης να αποδειχθεί χρήσιμη, η οποία περιλαμβάνει την απόσυρση του πέους κατά τη σεξουαλική πράξη και την εφαρμογή πίεσης στη βάλανο προκειμένου να επιτευχθεί μείωση της διέγερσης. Συγκεκριμένες ασκήσεις ενίσχυσης των μυών του πυελικού εδάφους μπορούν επίσης να λειτουργήσουν βοηθητικά προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερος έλεγχος της εκσπερμάτισης.

Παράλληλα, η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία βοηθά στη διαχείριση της πρόωρης εκσπερμάτισης, σε συνδυασμό με τη σεξουαλική θεραπεία. Η τελευταία προϋποθέτει τη συνεργασία με έναν εξειδικευμένο θεραπευτή για την αντιμετώπιση ζητημάτων σχέσεων, προβλημάτων επικοινωνίας και σεξουαλικών ανησυχιών. Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής μπορεί επίσης να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της σεξουαλικής αυτής δυσλειτουργίας. Στα διαθέσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις πρόωρης εκσπερμάτισης συγκαταλέγονται τα τοπικά αναισθητικά με τη μορφή κρέμας ή σπρέι που εφαρμόζονται στη βάλανο με σκοπό την μείωση της ευαισθησίας της, καθυστερώντας συνεπώς την εκσπερμάτιση. Η χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τους εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), οι οποίοι συνιστούν αντικαταθλιπτικά φάρμακα που έχουν ως παρενέργεια την καθυστέρηση της εκσπερμάτισης. Μπορούν να χορηγηθούν επίσης αναστολείς φωσφοδιεστεράσης-5, ιδίως σε περίπτωση που συνυπάρχει στυτική δυσλειτουργία, οι οποίοι μπορούν επίσης να βοηθήσουν και στη διαχείριση της πρόωρης εκσπερμάτισης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνιστάται ένας συνδυασμός ορισμένων από των παραπάνω προσεγγίσεων, ώστε να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα. Ο Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης μπορεί να παρέχει μια ενδελεχή αξιολόγηση, να διαγνώσει τις υποκείμενες αιτίες και να προτείνει τις κατάλληλες θεραπευτικές επιλογές με βάση τις ατομικές ανάγκες κάθε ασθενούς που αντιμετωπίζει πρόωρη εκσπερμάτιση.