Βιοψία προστάτη: Πότε ενδείκνυται;

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα κάστανου που βρίσκεται πάνω από το ορθό και έμπροσθεν της ουροδόχου κύστης. `Εχει συνήθως το μέγεθος ενός καρυδιού και περιβάλλει τον σωλήνα της ουρήθρας που μεταφέρει τα ούρα και το σπέρμα μέσω του πέους. Ο αδένας αυτός συμβάλλει στην παραγωγή υγρού το οποίο συνθέτει το σπέρμα και  υποβοηθά την μεταφορά του. Η βιοψία προστάτη συνιστάται όταν τα αποτελέσματα των αρχικών εξετάσεων, όπως η εξέταση αίματος για ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) ή η δακτυλική εξέταση προστάτη, εγείρουν ανησυχίες για πιθανό καρκίνο. Η βιοψία προστάτη, η οποία πραγματοποιείται από ουρολόγο, μπορεί να καθορίσει εάν ένας άνδρας έχει καρκίνο του προστάτη συλλέγοντας δείγματα ιστού από τον αδένα του προστάτη και εξετάζοντάς τα υπό το φακό μικροσκοπίου. Η βιοψία προστάτη είναι μάλιστα ο μόνος τρόπος για να διαγνωστεί με βεβαιότητα ο καρκίνος του προστάτη.

Ενδείξεις για βιοψία προστάτη

Οι ενδείξεις για βιοψία προστάτη επικεντρώνονται κυρίως στην ανίχνευση και τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Μια βιοψία συνιστάται συνήθως όταν υπάρχουν μη φυσιολογικά ευρήματα από μια δακτυλική εξέταση προστάτη, όπως ένα οζίδιο ή κάποια άλλη ανωμαλία στον προστάτη. Επιπλέον, τα αυξημένα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα μπορεί να εγείρουν ανάγκη βιοψίας, καθώς αυτά τα επίπεδα μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία καρκίνου του προστάτη. Βέβαια, τα αυξημένα επίπεδα PSA μπορεί να είναι ενδεικτικά καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη ή φλεγμονωδών παθήσεων του προστάτη και όχι απαραίτητα καρκίνου. Η ηλικία του ασθενούς ή το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη λαμβάνονται επίσης υπόψη όταν αποφασίζεται ότι ο ασθενής είναι σκόπιμο να υποβληθεί σε βιοψία. Επιπλέον, ανησυχητικά συμπτώματα όπως προβλήματα στο ουροποιητικό, παρουσία αίματος στα ούρα ή στο σπέρμα και πυελική δυσφορία μπορεί επίσης να απαιτήσουν βιοψία προστάτη για να αποκλειστεί η πιθανότητα ύπαρξης κακοήθειας ή άλλων σοβαρών καταστάσεων που επηρεάζουν τον προστάτη αδένα.

Τύποι βιοψίας

Υπάρχουν δύο τύποι βιοψίας προστάτη, η διορθική και η διαπερινεϊκή, καθένας από τους οποίους διαφέρει ως προς την περιοχή από την οποία εισάγεται η βελόνα βιοψίας που θα φτάσει εν τέλει στον αδένα. Η διορθική βιοψία περιλαμβάνει την προσέγγιση του προστάτη μέσω του τοιχώματος του ορθού. λαμβάνει το δείγμα ιστού της βιοψίας. Η διαπερινεϊκή βιοψία από την άλλη πλευρά αποφεύγει το ορθό διότι εισάγεται η βελόνα βιοψίας από το περίνεο (δηλαδή την περιοχή μεταξύ πρωκτού και όρχεων) προκειμένου να ληφθεί δείγμα ιστού.

Προετοιμασία

Οι συστάσεις προετοιμασίας για μια βιοψία προστάτη θα πρέπει να ακολουθούνται με συνέπεια για την ελαχιστοποίηση τυχόν επιπλοκών και την ενίσχυση της διαγνωστικής ακρίβειας. Οι ασθενείς γενικά λαμβάνουν οδηγίες διακοπής των αντιπηκτικών και οποιονδήποτε φαρμάκων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας αρκετές ημέρες πριν από τη διαδικασία, υπό την καθοδήγηση του γιατρού τους. Για να μετριαστεί ο κίνδυνος μόλυνσης, πριν από τη βιοψία χορηγούνται αντιβιοτικά. Συνιστάται επίσης στους ασθενείς να κάνουν κλύσμα στο σπίτι το πρωί της επέμβασης για να καθαρίσουν το ορθό. Μπορεί να απαιτείται νηστεία εάν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί καταστολή. Λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με τη λήψη απαραίτητων για την υγεία του ασθενούς φαρμάκων, ειδικά για χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης ή η αρτηριακή υπέρταση, παρέχονται από τον θεράποντα ιατρό.

Βιοψία προστάτη: Διαδικασία & αποτελέσματα

Κατά τη διάρκεια της βιοψίας, ένα μικρό τμήμα ιστού του προστάτη αδένα λαμβάνεται μέσω της βελόνας. Συνήθως λαμβάνονται δείγματα ιστού από διαφορετικά μέρη του προστάτη για να ελεγχθούν πολλαπλές περιοχές. Αυτό παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του αδένα και πιθανών ζητημάτων που μπορεί να υφίστανται. Για την ολοκλήρωση της βιοψίας χρειάζονται συνήθως 20 – 30 λεπτά. Ο ασθενής εάν υποβληθεί σε fusion βιοψία (δλδ συγχώνευση εικόνων μαγνητικής τομογραφίας προστάτη και υπερηχογραφικής ταυτόχρονα απεικόνισης) ενδεχομένως να λάβει ήπια καταστολή ενώ εφαρμόζεται τοπική αναισθησία για την ελαχιστοποίηση της ενόχλησης.

Αφού ληφθούν τα δείγματα ιστού, αποστέλλονται σε εργαστήριο όπου εξετάζονται σε μικροσκόπιο για κυτταρικές ανωμαλίες που μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο του προστάτη. Η βιοψία βοηθά επίσης στην εξακρίβωση και του τύπου του καρκίνου, γεγονός που συνδράμει στη διαμόρφωση της καταλληλότερης θεραπευτικής στρατηγικής. Ένα θετικό αποτέλεσμα βιοψίας σημαίνει ότι έχουν βρεθεί καρκινικά κύτταρα, ενώ το αρνητικό αποτέλεσμα υποδεικνύει απουσία καρκίνου. Η βιοψία μπορεί επίσης να δείξει και μη φυσιολογικά κύτταρα, όχι παθογνωμονικά του καρκίνου, περίπτωση, που ενδέχεται να χρειαστεί επαναληπτική βιοψία προστάτη. Σε κάθε περίπτωση, ο Χειρουργός Ουρολόγος Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης πραγματοποιεί τη βιοψία στον προστάτη αδένα και δημιουργεί το κατάλληλο θεραπευτικό σχέδιο εάν διαπιστωθεί ότι ο ασθενής πάσχει από καρκίνο.