Τι είναι ο προστάτης;
Ο προστάτης είναι ένας μικρός συμπαγής αδένας με μέγεθος καστάνου που βρίσκεται ανατομικά πίσω από το ηβικό οστό και κάτω από την ουροδόχο κύστη περιβάλλοντας το αρχικό τμήμα της ουρήθρας. Εκκρίνει περίπου τα 0,5 ml του όγκου του εκσπερματίσματος που περιέχει διάφορες ουσίες απαραίτητες για την φυσιολογική λειτουργία του σπέρματος και τη γονιμοποίηση. Δύο μικροί κυστικοί σχηματισμοί, οι σπερματοδόχες κύστεις, που βρίσκονται ακριβώς πίσω από τον προστάτη παράγουν άλλα 2ml από το υγρό της εκσπερμάτισης το οποίο διαμέσου μικρών πόρων απεκκρίνεται στην ουρήθρα.
Ποιές παθήσεις επηρεάζουν τον προστάτη;
Καρκίνος:
Ο καρκίνος αποτελεί μια κατάσταση κατά την οποία τα φυσιολογικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, για λόγους οι οποίοι δεν είναι απολύτως διευκρινισμένοι.
Ο πολλαπλασιασμός αυτών των κυττάρων έχει σαν συνέπεια την δημιουργία όγκου, ο οποίος αρχικά εντοπίζεται μέσα στον προστάτη, εν συνεχεία όμως μπρορεί να εξαπλωθεί μέσω των λεμφαγγείων (μικρά αγγεία κατανεμημένα σε όλο το σώμα που περιέχουν λέμφο) ή αιματογενώς (με την κυκλοφορία του αίματος) σε απομακρυσμένα σημεία του σώματος.
Ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται κυρίως στην περιφερική του ζώνη και συνήθως η ανάπτυξή του είναι βραδεία με την πάροδο των ετών. Δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα μέχρις ότου αναπτυχθεί τοπικά ή εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος. Σε άνδρες άνω της μέσης ηλικίας είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο.
Ουροποιογεννητικό σύστημα
Καρκίνος προστάτη
Καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ)
Αποτελεί την σταδιακή διόγκωση της κεντρικής περιοχής του προστάτη η οποία συμπιέζει την ουρήθρα προκαλώντας δυσκολία στην ροή των ούρων και την εμφάνιση ποικιλίας συμπτωμάτων, όπως η ελάττωση της ακτίνας ούρησης και η επιτακτικότητα. Η ΚΥΠ δεν είναι νεοπλασία (όγκος) και δεν εξελίσσεται σε καρκίνο.
Φλεγμονή-λοίμωξη
Η προστατίτιδα μπορεί να οφείλεται ή όχι σε φλεγμονή. Η συμπτωματολογία ποικίλει με πόνο στο περίνεο, συχνουρία, καύσος (κάψιμο) κατά την ούρηση, δυσκολία στην ούρηση έως και αδυναμία ούρησης (επίσχεση ούρων). Αν ο προστάτης έχει μολυνθεί με μικρόβια μπορεί να αποτελεί πηγή υποτροπιαζουσών (επαναλαμβανόμενων) ουρολοιμώξεων, ιδιαίτερα σε άτομα με υπερπλασία προστάτη.
Τι είναι το PSA;
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) είναι μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται στο σπέρμα και είναι υπεύθυνη για την ρευστοποίηση του σπερματικού υγρού. Παράγεται από τα κύτταρα του προστάτη και ανιχνεύεται στο αίμα με απλή εξέταση αίματος. `Οταν τα προστατικά κύτταρα μεταλλαχθούν σε καρκινικά τότε παράγουν μεγαλύτερη ποσότητα PSA. Χρησιμοποιείται, για τον έλεγχο του καρκίνου του προστάτη αν και δεν αποτελεί τον τέλειο δείκτη, καθώς μπορεί να αυξηθεί και σε άλλες καταστάσεις πλην του καρκίνου όπως:
- Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ)
- Φλεγμονές-ουρολοιμώξεις
- Προστατίτιδα
- Τοποθέτηση ουροκαθετήρα
Ποιός έχει περισσότερες πιθανότητες για εμφάνιση καρκίνου προστάτη;
Τα ακριβή αίτια που μεταλλάσουν τα φυσιολογικά κύτταρα του προστάτη σε καρκινικά δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένα και κατανοητά. Ορισμένοι αιτιολογικοί παράγοντες που έχουν διαπιστωθεί ότι σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου προστάτη αποτελούν:
- Οικογενειακό ιστορικό: Άτομα που έχουν συγγενή α’ βαθμού (αδέρφια, πατέρα) με καρκίνο προστάτη έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες, οι οποίες μάλιστα αυξάνονται περαιτέρω όταν περισσότερο από ένας συγγενής έχει αναπτύξει προστατικό καρκίνο.
- Ηλικία: η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου προστάτη αυξάνεται με την ηλικία. Η κλινικά ανιχνεύσιμη νόσος είναι σχετικά σπάνια σε άνδρες νεώτερους των 50 ετών
- Φυλή – περιβαλλοντικοί παράγοντες: Ο κίνδυνος για καρκίνος του προστάτη είναι μεγαλύτερος στις ΗΠΑ και στις χώρες τις βόρειας Ευρώπης και χαμηλότερος στην Άπω Ανατολή.
- Δίαιτα – διατροφή: Φαίνεται ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ δίαιτας πλούσιας σε ζωικά λιπαρά, πρωτεΐνες, κρέας και επεξεργασμένους υδατάνθρακες και καρκίνου του προστάτη.
Ποιά τα συμπτώματα του καρκίνου προστάτη;
Καθώς ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται συχνότερα στην εξωτερική ζώνη του αδένα (δηλαδή μακριά από την ουρήθρα), δεν προκαλεί συμπτώματα, εκτός βέβαια αν είναι σε προχωρημένα στάδια. Για τον λόγο αυτό συστήνεται να ελέγχονται οι άνδρες για να ανιχνευθεί ο καρκίνος σε αρχικά στάδια, όπου βέβαια έχει και τις περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Η παρουσία συμπτωμάτων από το ουροποιητικό, συνήθως οφείλεται σε συνυπάρχουσα υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ) και μπορεί να είναι:
- Δυσκολία – διστακτικότητα έναρξης της ούρησης
- Ελάττωση ακτίνας ούρων
- Διακεκομμένη ροή – στάγδην αποβολή ούρων
- Αίσθηση ατελούς κένωσης της κύστης
- Αίσθηση αδυναμίας συγκράτησης της ούρησης (επιτακτικότητα)
Σε προχωρημένες περιπτώσεις που ο καρκίνος του προστάτη έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως τα οστά, μπορεί να προκαλέσει πόνο στις περιοχές αυτές.
Πως γίνεται η διάγνωση του καρκίνου προστάτη;
Μετά την λήψη του ιστορικού του ασθενούς για προδιαθεσικούς παράγοντες και ύπαρξη συμπτωμάτων, ακολουθεί η από το ορθό δακτυλική εξέταση του προστάτη (δακτυλική εξέταση προστάτη, ΔΕΠ) κατά την οποία δια της ψηλάφησης ελέγχεται η μορφολογία και σύσταση του αδένα. Καρκίνοι που έχουν αναπτυχθεί αρκετά ώστε να προκαλούν σκληρία (εξόγκωμα) μπορούν να ψηλαφηθούν. Μία ύποπτη δακτυλική εξέταση ή το αυξημένο PSA μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκίνου του προστάτη.
Η πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη (multiparametric Magnetic Resonance Image, mpMRI prostate) είναι μια εξειδικευμένη εξέταση του προστάτη, που σε συνάρτηση με τα κλινικά δεδομένα συνεπικουρεί στην απόφαση για να προχωρήσουμε σε βιοψία του προστάτη. Εντοπίζει, ταυτοποιεί και κατηγοριοποιεί ύποπτες περιοχές του προστάτη, ώστε να μπορούμε να λάβουμε στοχευμένα εκλεκτικά δείγματα από τα ύποπτα σημεία, όπου πιθανόν να υποκρύπτεται κακοήθεια. Μελέτες για την πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη έχουν αναδείξει ευαισθησία έως 96% και αρνητική προγνωστική αξία έως 98% στη διάγνωση της κακοήθειας στον προστάτη, δηλαδή με την ενσωμάτωσή της στον διαγνωστικό μας αλγόριθμο μπορούμε να ελαττώσουμε/αποφύγουμε ορισμένες βιοψίες προστάτη, χωρίς τον κίνδυνο της μη εντόπισης κλινικά σημαντικών καρκίνων του προστάτη.
Το επόμενο διαγνωστικό βήμα είναι η βιοψία του προστάτη κατά την οποία γίνεται λήψη προστατικού ιστού για μικροσκοπική, ιστοπαθολογική εξέταση. Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να διαγνωσθεί επίσης και τυχαία κατά την ιστοπαθολογική εξέταση προστατικού ιστού, που έχει χειρουργικά αφαιρεθεί σε επέμβαση για την εξάλειψη αποφρακτικών συμπτωμάτων στην ούρηση, όπως π.χ στην διουρηθρική αφαίρεση του προστάτη (ΤURP).
Α) Βιοψία προστάτη
Υπό τοπική αναισθησία ή υπό καταστολή εισάγεται η κεφαλή του υπερήχου στο ορθό έτσι ώστε να απεικονισθεί ο προστάτης (διορθικό υπερηχογράφημα). `Ετσι δίνεται η δυνατότητα μια λεπτή βελόνη βιοψίας να εισέλθει μέσω της υπερηχογραφικής κεφαλής και (διαμέσου του ορθού) να ληφθούν ιστικά τεμάχια (βιοψίες) του προστάτη. Πρέπει να τονιστεί ότι οι περισσότεροι καρκίνοι δεν απεικονίζονται στον υπέρηχο και για το λόγο αυτό λαμβάνονται αρκετές βιοψίες από τον προστάτη, από διάφορες περιοχές του. Η βιοψία του προστάτη δεν προκαλεί ιδιαίτερη ενόχληση στον ασθενή, ενώ η εμφάνιση επιπλοκών, όπως εμπύρετος λοίμωξη (σηψαιμία), αιμορραγία από το ορθό ή αιματουρία κυμαίνεται περίπου στο 2%.
Σήμερα εφαρμόζεται η τεχνική της Fusion βιοψίας του προστάτη, η οποία συνδυάζει τις αναλυτικότατες εικόνες της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας (mpMRI) του προστάτη, με εκείνη του διορθικού υπερηχογραφήματος και έτσι μπορεί να καθοδηγηθεί απολύτως στοχευμένα η βιοψία του προστάτη. Η τεχνική αυτή (Fusion) φαίνεται ότι βελτιώνει την πιθανότητα ανίχνευσης καρκίνου του προστάτη σε σχέση με την κλασική βιοψία. Τελευταία, η fusion (σύντηξης) βιοψία προστάτη πραγματοποιείται διαπερινεϊκά χωρίς διορθική (δια του εντέρου) προσπέλαση, καθώς η διαπερινεϊκή προσέγγιση σύμφωνα με τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες ελαχιστοποιεί την εμφάνιση λοιμώξεων και σήψης και μεγιστοποιεί την διαγνωστική ακρίβεια ανίχνευσης του καρκίνου του προστάτη έως και 95%.
Β) Περαιτέρω διαγνωστικός έλεγχος:
Αν η διάγνωση του προστατικού καρκίνου τεκμηριωθεί ενδέχεται, για να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος είναι εντοπισμένος ή έχει εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος, να υποβληθείτε και σε επιπλέον εξετάσεις, όπως η αξονική τομογραφία για έλεγχο των λεμφαδένων και των άλλων οργάνων της κοιλιάς και το σπινθηρογράφημα οστών για έλεγχο μεταστάσεων στα οστά.
Σταδιοποίηση και διαφοροποίηση προστατικού καρκίνου:
Χρησιμεύουν στον καθορισμό της έκτασης και της επιθετικότητας του καρκίνου, ώστε να επιλεχθεί η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.
Δακτυλική εξέταση
Βιοψία προστάτη
1) Σταδιοποίηση (stage)
Στάδιο Τ1 – Ο καρκίνος είναι πολύ μικρός για να ανιχνευτεί με την δακτυλική εξέταση από το ορθό. Ανευρίσκεται, είτε μετά από διορθική βιοψία, που εκτελείται λόγω αυξημένου PSA, είτε τυχαία στην ιστοπαθολογική εξέταση προστατικού ιστού που έχει εξαιρεθεί διουρηθρικά (διουρηθρική αφαίρεση του προστάτη,ΤURP) για την εξάλειψη αποφρακτικών συμπτωμάτων στην ούρηση.
Στάδιο Τ2 – Ο καρκίνος είναι ψηλαφητός κατά την δακτυλική εξέταση, αλλά είναι εντοπισμένος μέσα στον προστάτη.
Στάδιο Τ3 – Ο καρκίνος επεκτείνεται έξω από τον προστάτη (έχει διασπάσει την κάψα του) και μπορεί να έχει διηθήσει τις σπερματοδόχες κύστεις.
Στάδιο Τ4 – Ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε γειτονικά όργανα όπως π.χ ορθό, ουροδόχο κύστη και μύες πυελικού τοιχώματος.
2) Διαφοροποίηση (grade)
Ο βαθμός διαφοροποίησης υποδηλώνει πόσο επιθετικά είναι τα καρκινικά κύτταρα κατά τον έλεγχό τους στο μικροσκόπιο και στον προστατικό καρκίνο ταξινομούνται με το σύστημα Gleason (Gleason score).Ο καρκίνος του προστάτη χαρακτηρίζεται από μεγάλη ετερογένεια και μπορεί κανείς μέσα στον όγκο να παρατηρήσει διάφορες μορφές ανάπτυξης. Tο άθροισμα των δύο συχνότερα απαντώμενων βαθμών διαφοροποίησης, οι οποίοι περιλαμβάνουν βαθμούς επιθετικότητας από το 1 έως το 5, αποδίδει το τελικό Gleason score, που κυμαίνεται από 2 έως 10 (το πιο επιθετικό). Ωστόσο, Gleason scores κάτω του 6 δεν είναι τόσο ακριβή και γιαυτό το λόγο το μικρότερο score που μπορεί να δοθεί σήμερα είναι το 6 υποδηλώνοντας την λιγότερο επιθετική μορφή διαφοροποίησης του καρκίνου.
Θεραπεία καρκίνου προστάτη
Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για την θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που είναι εντοπισμένος (στάδιο Τ1 – Τ2), χωρίς όμως, να υπάρχει ομοφωνία για ποια επιλογή είναι η καλύτερη. Ένας από τους λόγους που οφείλεται αυτό είναι το γεγονός, ότι ασθενείς στο αρχικό στάδιο της νόσου μπορεί να επιβιώσουν 10 ή περισσότερα χρόνια χωρίς απολύτως καμμιά θεραπεία, ενώ σε άλλους η εξέλιξη της νόσου να είναι ταχύτερη και πιο σοβαρή. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι είναι αδύνατο να προβλέψουμε με βεβαιότητα για κάθε έναν ασθενή ξεχωριστά, ποιά ακριβώς θα είναι η συμπεριφορά του καρκίνου και τι πορεία θα έχει η νόσος του. Ωστόσο, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να έχει στο μυαλό του ο ασθενής είναι να μην πανικοβληθεί και αποφασίσει τη θεραπευτική του προσέγγιση κάτω από συναισθήματα άγχους, φόβου και ίσως πανικού. Όταν ο καρκίνος του προστάτη διαγιγνώσκεται σε αρχικά στάδια, υπάρχει αρκετός χρόνος για νηφάλια αναζήτηση και ορθή επιλογή θεραπείας. Οι θεραπευτικές επιλογές συνοπτικά είναι:
Ενεργός παρακολούθηση
Εφαρμόζεται σε ασθενείς που ο προστατικός καρκίνος διαγνώσθηκε σε πολύ πρώϊμα στάδια και είναι χαμηλής διαφοροποίησης (επιθετικότητας). Με αυτόν τον τρόπο επιλέγεται ουσιαστικά η αναβολή της όποιας θεραπευτικής αγωγής μέχρι να παρατηρηθούν σημεία βιολογικής δραστηριότητας της νόσου. Η λογική της προσέγγισης αυτής είναι ότι αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες και επομένως η έκπτωση της ποιότητας ζωής, της αντίστοιχης μεθόδου αντιμετώπισης όταν αυτή δεν απαιτείται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν κάνουμε τίποτα, αντιθέτως η ενεργός παρακολούθηση, σύμφωνα και με τον ορισμό της, περιλαμβάνει τακτικό έλεγχο του PSA, δακτυλικές εξετάσεις και ορισμένες φορές επαναληπτικές βιοψίες προστάτου για παρακολούθηση του καρκίνου. Εάν ο καρκίνος φανεί πως μεταβάλλεται εφαρμόζεται άμεσα η κατάλληλη μέθοδος αντιμετώπισης (χειρουργείο, ακτινοθεραπεία) με σκοπό την ίαση.
Προσεκτική αναμονή
Διαφέρει από την ενεργό παρακολούθηση στο γεγονός ότι αναφέρεται σε ασθενείς με καρκίνο προστάτη, που είναι περισσότερο ηλικιωμένοι ή έχουν μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης έχοντας έτσι πάρα πολύ μικρές πιθανότητες να πεθάνουν από αυτόν τον καρκίνο. Αυτοί οι άνδρες παρακολουθούνται τακτικά με δακτυλική εξέταση και μετρήσεις PSA. Αν παρατηρηθεί εξέλιξη της νόσου, αντί να εφαρμοσθεί θεραπεία με σκοπό την ίαση ξεκινά παρηγορητικός ανδρογονικός αποκλεισμός (φαρμακευτικός ευνουχισμός).
Ριζική προστατεκτομή
Είναι η καθιερωμένη θεραπευτική προσέγγιση για τον καρκίνο του προστάτη. Περιλαμβάνει την χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου του προστάτη, των σπερματοδόχων κύστεων και σε ορισμένες περιπτώσεις, αναλόγως του σταδίου και της διαφοροποίησης του καρκίνου και της αφαίρεσης παρακείμενων λεμφαδένων. Η ουρήθρα εν συνεχεία αναστομώνεται με την ουροδόχο κύστη. Τα νεύρα που ευθύνονται για την στύση του πέους πορεύονται κατά μήκος του προστάτη αδένα και μπορούν να διατηρηθούν, υπό ορισμένες προϋοποθέσεις, προσφέροντας έτσι περισσότερες πιθανότητες για καλή στυτική λειτουργία μετά την επέμβαση. Το κυριότερο πλεονέκτημα της ριζικής προστατεκτομής είναι, πως αφαιρεί όλο τον προστατικό ιστό και παρέχει ακριβρείς ιστοπαθολογικές πληροφορίες για την νόσο και την πορεία της σε ασθενείς στους οποίος ο καρκίνος είναι περιορισμένος στον προστατικό ιστό. Μετά την ριζική προστατεκτομή το PSA ελαττώνεται σε πολύ μικρά επίπεδα τιμών, αλλά πρέπει πάντα να παρακολουθείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Η αύξηση του PSA μετά το χειρουργείο αποτελεί ένδειξη για υποτροπή της νόσου και μπορεί να χρειαστεί σε μερικούς ασθενείς συμπληρωματική αντιμετώπιση με ακτινοθεραπεία.
Στις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από ριζική προστατεκτομή περιλαμβάνονται η υποτροπή της νόσου, η στυτική δυσλειτουργία και η ακράτεια ούρων.
Η ριζική προστατεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανοιχτή προσπέλαση ή με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές. Η ανοιχτή μέθοδος περιλαμβάνει ευμεγέθη τομή κάτω από τον ομφαλό. Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές αναφέρονται στην λαπαροσκοπική και την ρομποτική ριζική προστατεκτομή και περιλαμβάνουν πολύ μικρές τομές στο κοιλιακό τοίχωμα για την είσοδο των εργαλείων.
Σήμερα η ρομποτική προστατεκτομή τείνει να αντικαταστήσει σε πολλές χώρες την ανοιχτή, ενώ η λαπαροσκοπική δεν θεωρείται πλέον μέθοδος εκμάθησης σε νέα κέντρα.
Γιατί να κάνω ρομποτική ριζική προστατεκτομή (da Vinci);
Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή διενεργείται πάνω από μια δεκαετία παγκοσμίως και τα πλεονεκτήματά της έχουν τεκμηριωθεί σε πληθώρα επιστημονικών δημοσιεύσεων, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται και από την ευρεία υιοθέτησή της σαν χειρουργική τεχνική. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε ποσοστό άνω του 80% στις ΗΠΑ η ριζική προστατεκτομή εκτελείται ρομποτικά. Τα θετικά αποτελέσματά της οφείλονται στο γεγονός ότι η ρομποτική χειρουργική με την πλατφόρμα da Vinci προσφέρει:
- Τρισδιάστατη απεικόνιση (3D) και υψηλής ευκρίνειας (1080p) μεγένθυση έως 10-15 φορές. Η αντίληψη του βάθους προσδίδει στο χειρουργό μεγαλύτερη ακρίβεια και επιδεξιότητα.
- Χρήση ρομποτικών εργαλείων τεχνολογίας EndoWrist®, που προσφέρει εξάλειψη τρόμου χεριών και κίνηση εργαλείων με μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων από το ανθρώπινο χέρι, με επακόλουθο την εκτέλεση χειρισμών με μεγαλύτερη χειρουργική ακρίβεια
- Μεγαλύτερη εργονομία και άνεση του χειρουργού, καθώς εκτελεί την επέμβαση καθισμένος στην κονσόλα του συστήματος χρησιμοποιώντας τα ειδικά χειριστήρια.
Έτσι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής ριζικής προστατεκτομής με τη χρήση του da Vinci είναι :
- Ακριβέστερη και λεπτομερέστερη παρασκευή των ανατομικών δομών με αποτέλεσμα ελαχιστοποίηση του τραυματισμού των παρακείμενων ιστών (αγγεία, νεύρα), προϋπόθεση απαραίτητη για την καλύτερη εγκράτεια και στυτική λειτουργία μετεγχειρητικώς.
- Ελαχιστοποίηση απώλειας αίματος και μικρότερη πιθανότητα μετάγγισης
- Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικού πόνου και μικρότερη χρήση αναλγητικών κατά την μετεγχειρητική περίοδο
- Μικρότερος χρόνος νοσηλείας και ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο (την επόμενη μέρα κατά κανόνα ο ασθενής πηγαίνει σπίτι)
- Ταχύτερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
- Αποφυγή μεγάλων τομών και επομένως καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές που σχετίζονται με το τραύμα π.χ.φλεγμονή, κήλη
- Ελάττωση χειρουργικού stress και λιγότερη επιβάρυνση του καρδιαγγειακού και αναπνευστικού συστήματος
Η διενέργεια μιας ρομποτικής επέμβασης ακριβώς επειδή είναι εξαιρετικά λεπτομερής απαιτεί συγκεκριμένη εκπαίδευση και εξειδίκευση σε κέντρα τα οποία είναι διεθνώς αναγνωρισμένα και πιστοποιημένα για ρομποτικές επεμβάσεις.
Το μειονέκτημα της ρομποτική χειρουργικής έχει να κάνει με το κόστος απόκτησης και συντήρησης της ρομποτικής πλατφόρμας, καθώς και με το γεγονός ότι τα ρομποτικά εργαλεία έχουν ένα συγκεκριμένο αριθμό επεμβάσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (ζωές) και επομένως πρέπει να αντικαθίστανται, πράγμα που αντανακλά στο κόστος της επέμβασης.
Ακτινοθεραπεία
Ακτινοθεραπεία είναι η εφαρμογή ακτινοβολίας στον προστάτη με στόχο την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων με ταυτόχρονη ελαχιστοποίησης της επίδρασής της στους γειτονικούς ιστούς και όργανα (ουροδόχος κύστη, ουρήθρα και ορθό). Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και σαν μέσο παρηγορητικής θεραπείας στοχεύοντας περιοχές που έχουν προσβληθεί από τον καρκίνο πέραν του προστάτη π.χ για ανακούφιση από τον πόνο στα οστά λόγω μεταστάσεων. Η εφαρμογή της ακτινοβολίας μπορεί να γίνει με χρήση εξωτερικής ακτινοβόλησης στοχεύοντας τον προστάτη από έξω (εξωτερική ακτινοθεραπεία) ή με την τοποθέτηση ραδιενεργών σφαιριδίων (σπορίων) ή βελονών μέσα στον προστάτη (βραχυθεραπεία). Μετά την ακτινοθεραπεία η πτώση του PSA είναι σταδιακή και μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες έως και χρόνια για να φτάσει στην κατώτατη τιμή.
Οι κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες της ακτινοθεραπείας περιλαμβάνουν την υποτροπή του καρκίνου, την στυτική δυσλειτουργία, συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη, όπως συχνουρία, επιτακτικότητα,δυσκολία στην ούρηση, αιματουρία καθώς και συμπτώματα από το ορθό, όπως διάρροια και επιτακτικότητα κενώσεων.
Πειραματικές θεραπείες
Έχουν αναπτυχθεί και άλλες μορφές θεραπείας του καρκίνου του προστάτη όπως η κρυοθεραπεία, η τεχνολογία των υψηλής έντασης εστιασμένων υπερήχων (HIFU), ωστόσο θεωρούνται ακόμα ως πειραματικές.
Ορμονοθεραπεία
Η θεραπευτική αυτή επιλογή, προσφέρεται σε ασθενείς στους οποίους ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέραν από τον προστάτη π.χ στους λεμφαδένες ή τα οστά. Στην ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη, η ανδρική ορμόνη τεστοστερόνη, που παράγεται ως επί το πλείστον από τους όρχεις, παίζει σημαντικό ρόλο. Αν σταματήσουμε την παραγωγή της τεστοστερόνης συνήθως ο καρκίνος του προστάτη σμικρύνεται και παραμένει αδρανής για χρονικό διάστημα που μπορεί να διαρκέσει και χρόνια. Τρόποι για να επιτευχθεί η αναστολή της τεστοστερόνης είναι:
- Ορχεκτομή (αφαίρεση των όρχεων)
- Χρήση φαρμάκων (χάπια και ενέσεις) που αδρανοποιούν φαρμακευτικά τους όρχεις
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας γίνεται μέσω της παρακολούθησης της πτώσης του PSA, που συνήθως ελαττώνεται πολύ γρήγορα. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της ορμονοθεραπείας μπορούν να παρομοιασθούν με τα συμπτώματα των γυναικών στην εμμηνόπαυση, καθώς ο άνδρας χάνει τις ανδρικές του ορμόνες. `Ετσι παρουσιάζει κόπωση, πτώση της σεξουαλικής επιθυμίας, γυναικομαστία, ελάττωση της μυικής μάζας, ενώ με τον καιρό παρατηρείται οστεοπόρωση και αυξημένη πιθανότητα καταγμάτων. Η ορμονοθεραπεία δεν αποτελεί θεραπεία με σκοπό την ίαση, καθώς με την πάροδο του χρόνου ο καρκίνος αρχίζει να αναπτύσσεται ξανά, αλλά αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο ελέγχου του καρκίνου,που σε μερικούς ασθενείς μπορεί να διαρκέσει αρκετό καιρό.
Ποιά θεραπεία να επιλέξω;
Μετά το αρχικό σοκ της διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη, η ύπαρξη διαφορετικών διαθέσιμων θεραπειών προκαλεί μπέρδεμα στον ασθενή ως προς την κατάλληλη για αυτόν θεραπευτική επιλογή. Μερικοί μάλιστα αισθάνονται έκπληξη από το γεγονός ότι τους προσφέρονται διάφορες θεραπευτικές επιλογές και πολλές φορές νιώθουν ανέτοιμοι να λάβουν την τελική τους απόφαση. Καλό θα είναι να λάβουν λεπτομερή πληροφόρηση από εξειδικευμένους και κατάλληλα εκπαιδευμένους ιατρούς πριν καταλήξουν στην μορφή θεραπείας τους.